Fjįrmögnun

Bankafjįrmögnun
Aš stofna fyrirtęki meš litlum tilkostnaši
Sjö góšar įbendingar um stofnun fyrirtękja
Fjögur rįš um stofnun fyrirtękis meš litlum tilkostnaši
Eigin peningar

Bankafjįrmögnun

 Hér eru nokkur rįš um bankafjįrmögnun

1. Hvernig į ég aš nįlgast bankann?
   Ef samband žitt viš bankann er gott, žį er ęskilegt fyrir žig aš fara og ręša viš starfsmenn bankans um įętlanir žķnar. Žeir munu eflaust gefa žér góš rįš og greina žér frį žvķ hvaš er ķ boši. Ef žś hefur engin sambönd inn ķ bankann er best fyrir žig aš panta vištal hjį bankanum žegar žś hefur unniš vissa undirbśningsvinnu.
2. Eru allir bankarnir eins?
   Framboš banka į lįnum til frumkvöšla kann aš vera misjafnt į hverjum tķma. Žvķ borgar sig aš skoša hvaš er ķ boši ķ fleiri en einum banka til aš vera viss um aš velja besta kostinn.
3. Žarf ég į višskiptaįętlun aš halda?
   Jį, žaš er tvķmęlalaust betra fyrir žig aš vera meš višskiptaįętlun ķ höndunum. Žį veit bankinn aš žér er alvara meš hugmyndir žķnar og žaš eykur möguleika žķna į lįni. Gott getur veriš aš ręša viš starfsmenn bankans tķmanlega til aš finna śt hvaš žeir vilja sjį ķ višskiptaįętluninni. 

Žaš er nįnast ógjörningur aš standa ķ rekstri įn žess aš vera ķ góšum samskiptum viš eigin višskiptabanka. Bankinn er stašurinn sem žś “geymir” peningana žķna og allar greišslur fara ķ gegnum. Auk žess veita bankar żmsa žjónustu til rekstrarašila sem geta komiš aš góšum notum.

Ekki žurfa allir stór lįn til aš hefja rekstur. Gott er aš hafa ķ huga aš įhęttan viš aš fara śt ķ rekstur er minni eftir žvķ sem minna er tekiš af lįnum. Žaš getur žó veriš aš rekstur žurfi verulegt fjįrmagn til aš fara af staš en žaš žżšir jafnframt aš falliš er hęrra ef illa fer. Oft er fariš śt ķ fyrirtękjarekstur meš lķtil sem engin bankalįn žar sem fjįržörf er ekki mikil ķ byrjun. Ef žś įtt ķ erfišleikum meš af fį lįn žį getur žś fariš yfir startkostnašinn og skošaš hvort ekki er mögulegt aš lękka hann.

Ęskilegt er aš žś finnir śt snemma hvort žś žarft į bankafjįrmögnun eša hįum yfirdrętti aš halda til aš koma rekstri žķnum af staš. Žarftu verksmišju eša skrifstofu? Žarftu aš rįša til žķn starfsmenn? Tekur tķma aš finna višskiptavini? Ef žś kemst ekki hjį žessum kostum er fyrirsjįanlegt aš žś žurfir aš fį peninga aš lįn og žį hjįlpar aš hafa góša višskiptaįętlun.

Lķklegt er aš bankinn meti umsókn žķna į a.m.k. žremur žįttum:

1. Stjórnun – hęfileikar žķnir sem rekstrarašila, žar į mešal hęfileikar žķnir til aš stjórna.
2. Hversu lķfvęnleg er višskiptahugmynd žķn – markašurinn fyrir hugmynd žķna eša žjónustu, kostnašur viš reksturinn og fjįrhagsįętlanir žķnar.
3. Įhętta – įhęttan sem bankinn tekur ķ žvķ aš fį ekki peninga sķna til baka. Hafšu ķ huga aš ef vel gengur deilir bankinn ekki įgóšanum meš žér en hann getur tapaš ef illa gengur. Ķ hugum bankamanna er allur nżr rekstur įhęttusamur. Vegna žessa vill bankinn tryggja sig sem best įšur en hann lįnar peninga og er žar fyrst og fremst horft til tveggja hluta:
1. Hlutafé – grunnfé fyrirtękisins sem žś og ašrir fjįrfestar eru tilbśnir til aš leggja fram ķ fyrirtękiš. Almennt séš kemur bankinn ekki til meš aš lįna meira fé til rekstursins en sem nemur žessari upphęš og lķklega minna.
2. Veš – mjög lķklega veršur žś aš leggja fram veš fyrir lįninu, annaš hvort veš ķ eignum fyrirtękisins eša persónulegum eignum. Eftir žvķ sem žś getur skaffaš betri veš aukast lķkurnar į žvķ aš žś getir fengiš lįn. 

Finndu śt hversu mikiš žś žarft aš fį aš lįni og hversu hįar afborganir žś getur greitt. Hversu mikiš af žķnum persónulegu eignum ertu tilbśinn aš lįta aš veši? Ertu tilbśinn aš greiša hęrri “įhęttuvexti” af lįnum? Misjafnt er hversu langt fólk er tilbśiš aš ganga. Ręddu viš fjölskyldu žķna og hugsanlega mešeigendur hversu langt žiš eruš tilbśin aš ganga. Til aš undirbśa žig getur veriš gott aš fara ķ bankann og kanna hvaša lįnamöguleikar standa til boša og į hvaša kjörum og sömuleišis getur veriš gott aš ręša viš frumkvöšla um žaš hvernig žeir sjįlfir hafi gert žetta.

Ekki hugsa um bankann žinn eins og tannlękni sem žś ferš ašeins til ef žig verkjar. Žangaš er mikla žekkingu og rįšgjöf aš sękja sem getur komiš žér aš góšum notum. Eins kann bankinn vel aš meta ef žś kemur til hans og leitar hjįlpar žegar einhver vandręši eru til stašar frekar en aš bķša meš žaš žangaš til vandamįlin eru oršin aš stórslysi.

Aš stofa fyrirtęki meš litlum tilkostnaši

Mörg fyrirtęki eru stofnuš meš litlum tilkostnaši en žegar žaš er gert notast frumkvöšulinn viš hugmyndaflug sitt, žekkingu og mikla vinnu frekar en peninga.

Aš stofa fyrirtęki meš litlum tilkostnaši žżšir ekki žaš sama fyrir alla. Sumir fara af staš meš ašra vöru en žį sem žeir stefna į, vöru sem gefur fyrr eitthvaš af sér til aš byggja upp fjįrmagn ķ raunverulegu višskiptahugmyndina. Ašrir fara rólega af staš og sjį hvernig gengur įšur en žeir hętta į hįar fjįrhagslegar skuldbindingar.

Algengar spurningar:

1. Get ég stofnaš fyrirtęki į žennan hįtt?
   Örugglega. Nįnast allur nżr rekstur žarf aš vera frumlegur ķ notkun sinni į fjįrmagni og til aš stofna fyrirtęki meš litlum tilkostnaši žarf aš nota reksturinn sjįlfan sem uppsprettu fjįrmagns. Meš tķš og tķma byggir žś upp fjįrmagn ķ rekstrinum og getur žį snśiš žér aš žeim verkefnum sem žig langar til.
2. Hvaš er öšruvķsi viš žetta en barįtta lķtilla fyrirtękja viš aš halda velli?
   Frumkvöšull sem reynir aš stofna fyrirtęki meš litlum tilkostnaši stefnir aš žvķ aš lįta reksturinn vaxa meš žvķ aš safna fé til aš fjįrmagna frekari vöxt.
3. Hvernig afla ég mér frekari upplżsinga?
   Flestir sem stofnaš hafa fyrirtękiš hafa fariš ķ gegnum žetta ferli og sumir hafa jafnvel notaš kreditkortiš sitt til aš lįta enda nį saman į stundum. Leitašu žér rįša hjį žeim sem hafa reynt žetta og spuršu hvernig fólk komst yfir žetta skeiš. 

 Sjö góšar įbendingar um stofnun fyrirtękja

1. Byrjašu smįtt
   Fyrirtęki sem stofnuš eru meš litlum tilkostnaši eru mjög lķtil. Žetta žżšir aš margir byrja į rekstri sem er ekki endilega sį sem žį langar aš fara śt ķ til aš fjįrmagna reksturinn sem žį langar hvaš mest aš vera ķ. Žś hefur rekstur meš žvķ sem žś įtt og lętur žaš duga mešan žś ert aš taka fyrstu skrefin.
2. Stefndu aš vexti rekstursins 
   Ef hugmyndir žķnar žarfnast mikils fjįrmagns, byrjašu žį smįtt en stefndu aš žvķ aš afla fjįrmagns hratt til aš geta vaxiš ķ žaš sem žś ętlar žér.
3. Allt snżst um aš nį ķ fjįrmagn
   Fyrir žann sem er ķ rekstri meš lķtiš fjįrmagn snżst allt um aš verša sér śt um frekara fjįrmagn. Bjóddu upp į vörur og žjónustu sem skila žér fljótt pening ķ kassann og ekki eyša peningum sem žś įtt ekki.
4. Vöxtur er allt
   Žeir sem fara af staš meš lķtiš verša aš halda sem mestum fjįrmunum eftir ķ fyrirtękinu til aš geta vaxiš meš aukinni sölu. Til aš svo megi verša žarftu aš nota hugmyndaflugiš og lįta višskiptavininn halda aš reksturinn sé stęrri heldur en hann raunverulega er.
5. Taktu eins lķtiš śt śr rekstrinum og žś getur
   Žetta žżšir aš žś veršur aš vinna fyrir lķtil sem engin laun, notast viš ódżran bķl og lįta žér žaš lynda aš taka lķtiš frķ til aš byrja meš.
6. Ķmynd er allt
   Mikilvęgt er aš gefa frį sér žį ķmynd aš fyrirtękiš sé ķ raun stęrra heldur en žaš er, žannig aš fólk įlķti aš žaš sé eins og žś vilt aš žaš sé. Žś gętir starfaš ķ kjallaranum heima en višskiptavinurinn žarf ekki naušsynlega aš vita žaš.
7. Ekki reka fyrirtęki į litlu of lengi
   Mikilvęgt er aš hafa ķ huga aš žś ert aš žessu til žess aš stękka žannig aš allt ašhaldiš veršur aš skila sér fyrir rest.

  Fjögur rįš fyrir žį sem ętla sér aš stofna fyrirtęki meš litlum tilkostnaši

1. Geršu tvęr įętlanir – eina til aš lifa af og ašra meš vöxt ķ huga. Ef žś nęrš žér ekki ķ žaš fjįrmagn sem til žarf, komdu į öšrum rekstri til aš nį žér ķ fjįrmagniš.
2. Nįšu žér ķ fjįrmagn og geršu žaš snemma – reyndu aš tryggja sölur og samninga sem tryggja žér fjįrmuni sem fyrst.
3. Ekki falla ķ mikilmennsku – reyndu aš halda peningunum sem mest innan fyrirtękisins og foršast fjįrfestingar ķ hlutum eins og jeppa.
4. Stjórnašu fjįrmįlum žķnum – sjóšsstreymi kann aš vera óreglulegt og erfitt kann aš vera aš spį fyrir um žaš. Reyndu aš nįlgast fjįrmįlastjórnunina eins og heimilisbókhaldiš, ž.e. sjįšu til žess aš žaš sé ętķš til fyrir reikningunum.

Eigin peningar

Žaš fyrsta sem žś skošar žegar aš kemur aš fjįrmögnun fyrirtękis žķns er hversu mikiš žś getur lagt fram sjįlfur. Hvort sem žaš er sparifé, lķfeyrir, bętur eša arfur, žį getur žś lagt féš fram en algengt er aš frumkvöšlar žurfi aš fjįrmagna um 20-30% af stofnkostnaši sjįlfir til aš eiga möguleika į aš afla frekara fjįrmagns.

Svör viš algengum spurningum:

1. Ętti ég ekki aš reyna aš afla peninganna annars stašar fyrst?
   Allir fjįrfestar, hvort sem žeir eru einstaklingar, įhęttufjįrfestar, banki eša annaš, koma til meš aš vilja vita hversu mikiš žś leggur sjįlfur fram. Žeir leggja mat į žaš hversu įkvešinn žś ert ķ žvķ sem žś ert aš gera śt frį žvķ hversu mikiš žś leggur sjįlfur undir.
2. Hvers vegna į ég aš reyna aš fį fjįrmuni frį fjölskyldu og vinum? Vegna žess aš žeir žekkja žig og eru žvķ lķklegri til aš standa viš bakiš į žér og styšja žig. Eftir žvķ sem žś nęrš aš safna meiri fjįrmunum “persónulega”, žeim mun lķklegri ertu til aš fį fjįrmuni annars stašar frį žannig aš žś hefur ekki efni į aš vera feiminn.
3. Hvernig į ég aš nįlgast fjölskyldu og vini?
   Vertu eins opinn og heišarlegur og žér er unnt. Geršu lista yfir fjölskyldu og vini sem kunna aš vera aflögufęrir og gętu veriš įhugasamir, en geršu žeim ljóst aš žaš sé ķ lagi aš segja nei. Betra er aš lįta žaš vera aš tala viš žį sem eru félitlir og ekki żta of mikiš į fólk. Geršu formlegt, skriflegt samkomulag viš žį sem leggja fram fé um žaš hvernig endurgreišslu žess veršur hįttaš og eins undir hvaša kringumstęšum fjįrfestarnir geta innkallaš peningana.
4. En er žaš ekki żtiš aš bišja fjölskyldu og vini um fjįrmagn?
   Žś veršur stundum aš vera żtinn til aš nį įrangri ķ višskiptum. Žś veršur aš sannfęra fólk um aš lįna žér peninga, um aš hlusta į žig og sķšast en ekki sķst um aš kaupa af žér vöru eša žjónustu. Žaš ętti žvķ ekki aš vera of erfitt aš nįlgast fjölskyldu og vini. Hafšu einnig ķ huga aš žś ert aš bjóša fjįrfestingartękifęri. Ef reksturinn gengur vel getur žś umbunaš žvķ fólki sem hjįlpaši žér aš komast af staš.

Margar óformlegar leišir til aš afla fjįr eru aušveldari heldur en žęr formlegu (bankarnir, styrkir og įhęttufé) og aš öllum lķkindum geta žęr śtvegaš žér ódżrara fjįrmagn. En įšur en žś ferš aš leita žér fjįrmagns er vert aš skoša eftirfarandi: 

• Startkostnašurinn viš rekstur žinn er örugglega ekki eins hįr og žś telur. Flest fyrirtęki žurfa ekki mikiš fjįrmagn ķ byrjun žannig aš ekki byrja aš safna aš žér peningum fyrr en žś ert kominn meš raunhęft mat į žaš hversu mikilla peninga žś žarft ķ byrjun.
• Leitašu eins vķša og žś getur. Ef žś įtt vini eša ęttingja meš višskiptavit, fįšu žį til aš hjįlpa žér.
• Hafšu ķ huga aš žś ert aš bjóša fjįrfestingatękifęri, en ekki aš bišja um ölmusu. Vertu tilbśinn meš skriflega lżsingu į fyrirtękinu og bjóddu fólki til fundar viš žig ef žaš sżnir įhuga.
• Hafšu ķ huga hve mikiš žś žarft. Žś getur fengiš lįnaš fé (sem žś greišir til baka meš vöxtum) eša aš žś getur fengiš fjįrfesta til aš fjįrfesta ķ hlutafé (sem žś greišir ekki til baka en fjįrfestarnir eiga žį fyrirtękiš meš žér). Hlutafé er yfirleitt betra žegar žarf aš safna miklu fjįrmagni yfir lengri tķma, t.d. žegar žarf aš kaupa fasteign eša dżr framleišslutęki. Lįn henta hins vegar oft betur žegar um lįgar skammtķmafjįrfestingar er aš ręša.
• Peningadeilur milli fjölskyldumešlima er gömul saga og nż. Žvķ žarftu aš huga vel aš žvķ įšur en žś fęrš fjölskylduna um borš hvernig žś ętlar aš haga mįlum. Reyndu aš vera eins formlegur og mögulegt er og geršu helst skriflega samninga.

Ef illa gengur aš nį ķ žaš fjįrmagn sem til žarf, ekki gefast upp. Leitašu rįša hjį fólki sem hefur stašiš ķ sömu skrefum og mundu aš žrautseigja kemur žér į leišarenda. Ef žś virkilega trśir žvķ aš fyrirtękiš žitt geti gengiš skaltu ekki gefast upp.